نوجوان در یکی از سرنوشت‌سازترین دوره‌های عمر خود به سر می‌برد و تحت تأثیر تحولات جسمی و عاطفی و جنسی‌اش دچار دل‌مشغولی‌های «ذهنی»، «روحی» و «جسمی» است. به دلیل رشد جسمی‌اش، احساس بزرگ شدن می‌کند، اما نمی‌تواند از بعضی کارها و عادت‌های کودکی‌اش دل بکند؛ چون تفکر انتزاعی‌اش آغاز شده، دوست دارد دربارهٔ مباحث کلی زندگی اظهار نظر کند.

خودارضایی جوانان

با وبلاگ دید جدید به روانشناسی همراه باشید

اما دیگران هنوز سخنان و دیدگاه‌های او را جدی نمی‌گیرند؛ انتظار دارد که مسئولیت‌هایی بزرگ به او واگذار کنند.

اما در نتیجهٔ رشد یکبارهٔ اعضای بدنش، بارها پیش می‌آید که وسایل خانه را بشکند؛ به دوستان و هم‌سالان خود نگاهی جدید پیدا کرده که در بسیاری از موارد، نگاهی جنسی است، درحالی‌که تاکنون روابط آن‌ها بیشتر از نوع بازی و هم‌صحبتی بوده است.

پدر و مادر و نیز مربیان آگاه و دلسوز نمی‌توانند و نباید به این مسئله‌ها بی‌توجه باشند.

اگر تدبیر دقیق و حکیمانه‌ای برای مواجهه با گرفتاری‌های نوجوان نداشته باشند، توفیق چندانی نخواهد یافت؛ چون این مسئله‌ها جلو همراهی او را با برنامه‌های تربیتی خواهد گرفت و روند تربیتش را کند خواهد کرد.

مربی کارآزموده کسی است که افزون بر بسترسازی شایسته برای رساندن مُتربیان خود به «شخصیت» و «حُرّیت» و «مهارت تفکر»، در کنار به‌کارگیری روش‌ها و عوامل تربیتی گوناگون، در اندیشه چاره‌ای برای پیشگیری و یا درمان گرفتاری‌های آن‌ها نیز باشد.

چنین گرفتاری‌هایی از یک نگاه مانع تربیت دینی به شمار می‌آیند، اما از نگاهی دیگر به‌خودی‌خود رفتارهایی هستند که برای از میان بردن و یا دگرگون کردن آن‌ها به رفتاری دیگر، نمی‌توان بی‌گدار به آب زد؛ بلکه مواجهه با آن‌ها باید بر پایه اصول تربیتیِ پذیرفته‌شده باشد.

حقیقت آن است که یک «رفتار» را نمی‌توان تنها با امرونهی و تلقین و تحمیل و یا حتی دادنِ آگاهی‌های گوناگون به مُتربی دگرگون کرد؛ کار درست و اصولی، یافتن ریشه‌های آن و از میان بردن زمینه‌هایش است.

یکی از پیچیده‌ترین گرفتاری‌های ویژه نوجوانان، که شاید از فراگیرترین آن‌ها در این گروه سنی نیز باشد، «خودارضایی» است.

نوجوانِ گرفتار خودارضایی ـ به‌ویژه در نمونه‌های پیشرفته‌ای که فرد، اعتیاد شدیدی به این رفتار پیدا کرده است ـ شوق و انگیزه‌ای برای دگرگون شدن ندارد. پس باید راه های ترک خودارضایی را یاد بگیرد.

چنین فردی در بهترین و خوش‌بینانه‌ترین حالت، به علاقه‌مندِ خسته‌ای می‌ماند که آرزوی پیشرفت دارد، اما پایِ رفتن برایش نمانده است.

از سوی دیگر، این رفتار پیچیدگی‌های بی‌همانندی نیز دارد که مواجههٔ مربی با نوجوان گرفتار را دشوارتر می‌سازد و سبب می‌شود.

این کار، یکی از کارهای فنّی و دقیقی باشد که نیازمند فراگیری و تمرین است. برخی از این پیچیدگی‌ها عبارت‌اند از:

پنهانی بودن انجام این رفتار از سوی فرد، حکم اسلام بر ممنوع بودن تجسّس و افشاگری درباره گناه دیگران، فراگیری نسبی این پدیده در میان پسران و شمار اندکی از دختران، پیامدهای منفی انحراف‌های جنسی و به‌ویژه خودارضایی در جنبه‌های گوناگون شخصیتی و روانی فرد

منبع: ایسنا